CRI là gì?

CRI là một chỉ số rất xa lạ với hầu hết người sử dụng. Hầu hết chúng ta chỉ quan tâm đến chỉ số Quang thông, Công suất, Nhiệt độ màu nhưng lại ít quan tâm đến CRI- một chỉ số quan trọng đối với bóng đèn. Vậy CRI là gì?

CRI- là viết tắt của cụm từ Color Rendering Index, nghĩa là “CHỈ SỐ HOÀN MÀU” hoặc “ĐỘ TRẢ MÀU”. CRI thể hiện chất lượng ánh sáng của đèn và ảnh hưởng trực tiếp đến màu sắc, độ trung thực của vật được chiếu sáng. Đây là chỉ số RẤT QUAN TRỌNG đối với các loại đèn chiếu sáng. Ra chính là biểu tượng giá trị của CRI.

Các tên gọi khác

Ngoài sử dụng CRI, các tên khác mà chúng ta thường gặp trên các sản phẩm đèn bàn gồm:

• Chỉ số thể hiện màu Ra
• Độ trả màu Ra
• Sự thể hiện màu
• Chỉ số hoàn màu

Mặc dù sử dụng với các tên gọi khác nhau, nhưng ý nghĩa chung đều đo lường cùng một tiêu chuẩn.

Tầm quan trọng của CRI

Dưới đây là một hình ảnh với chỉ số CRI khác nhau

Nhìn qua hình ảnh, bạn có thể thấy sự khác biệt của tấm ảnh khi thay đổi chỉ số CRI. Tóm lại, CRI là chỉ số phản ánh độ trung thực của màu sắc vật được chiếu sáng và khi CRI càng cao thì chất lượng hình ảnh của vật được chiếu sáng càng chân thực. Một số thông tin về chỉ số này với từng không gian khác nhau

• CRI = 100: Ánh sáng bán ngày là ánh sáng có độ trung thực nhất
• CRI = 0: Ánh sáng đơn sắc như: xanh, đỏ, tím, vàng…là ánh sáng có độ trung thực thấp nhất
• CRI <50: Màu sắc của vật bị biến đổi hoàn toàn (khi chiếu sáng vật thể sẽ bị nhợt nhạt, không giống thực tế)
• CRI từ 50-70: ánh sáng hơi bị biến đổi, có thể dùng trong các ngành sản xuất công nghiệp không cần màu chính xác
• CRI từ 70-85:Ánh sáng thông dụng, gần như trung thực.
• CRI từ 85-95: sử dụng cho các khu vực cần phần biệt màu sắc chuẩn như xưởng in màu, xưởng pha chế sơn..

Như vậy, nếu bạn sử dụng một bóng đèn chất lượng thì tương xứng với nó là chỉ số CRI càng cao càng tốt. Tuy nhiên, Favorlamp nhận thấy rằng có rất nhiều loại bóng trên thị trường đều không ghi chỉ số này trên bao bì sản phẩm.

Tiêu chuẩn CRI đối với đèn bàn

Trong chiếu sáng dân dụng, các thiết bị thường được mô tả với chỉ số CRI hoặc Ra. Ra chỉ là một biểu tượng trong các công thức tính toán CRI chung, nhưng đã được sử dụng rộng rãi như một từ đồng nghĩa với CRI chung.

Theo Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN7114-1: Chiếu sáng nơi làm việc thì chỉ số Ra đo lường sự hiển thị màu. 

Một điều quan trọng đối với cả hiệu suất làm việc và cảm giác tiện nghi, thoải mái là màu sắc của các vật thể hay màu da người trong môi trường chiếu sáng được thể hiện chính xác, tự nhiên và làm cho mọi người trông hấp dẫn, khỏe mạnh.

Màu sắc an toàn theo tiêu chuẩn ISO 3864 phải luôn được nhận biết và phân biệt rõ ràng.

Để biểu thị khách quan tính chất thể hiện màu của một nguồn sáng người ta đã đưa ra chỉ số thể hiện màu chung Ra. Giá trị cao nhất của Ra là 100. Chỉ số này giảm khi chất lượng thể hiện màu giảm đi.

Các bóng đèn có trị số Ra nhỏ hơn 80 không nên dùng để chiếu sáng những nơi làm việc thường xuyên hoặc có người ở lại trong thời gian dài. Ngoài trừ chiếu sáng trong các xưởng cao và chiếu sáng ngoài nhà. (Đèn công nghiệp treo ở độ cao trên 6m). Song ngay cả trong trường hợp này cũng phải có biện pháp thích hợp để bảo đảm sử dụng các bóng đèn có chất lượng thể hiện màu cao ở những chỗ làm việc thường xuyên và những nơi cần phải nhận rõ màu sắc an toàn.

Trích đoạn trong TCVN7114-1: 2008 – Mục 4.6.2- Sự thể hiện màu

Đối với các đèn bàn sử dụng tại Văn phòng, gia đình cho các mục đích học tập và làm việc. CRI (hoặc Ra) được yêu cầu với chỉ số từ 80 trở lên.

Dưới đây là ảnh chụp Bóng đèn rọi của IKEA, loại LEDARE đui E14 200lm. Trên bao bì có ghi rõ chỉ số CRI > 90 nghĩa là chỉ số hoàn màu ở mức cao và ánh sáng chiếu trên vật thể có màu sắc trung thực nhất.

Tiêu chuẩn Ra- Sự thể hiện màu trong một số lĩnh vực yêu cầu cao

Hầu hết các lĩnh vực, chỉ số Ra nằm ở mức 80 là đạt yêu cầu. Tuy nhiên, trong một số lĩnh vực có yêu cầu về mặt màu sắc cao, tiêu chuẩn này sẽ khắt khe hơn. Các lĩnh vực này yêu cầu chỉ số Ra > 90, ví dụ:

• Phòng y tế, các phòng mổ, soi, kiểm tra mắt v.v…
• Công việc mài vẽ, trang trí, chế tác đá quý 
• Kiểm tra màu trong tất cả các ngành công nghiệp Nhựa, hoá chất và Cao su. Yêu cầu nhiệt độ màu sử dụng trên 6500k
• Phân loại màu trong các ngành điện tử
• Làm tóc trong hiệu làm đầu
• Cơ sở giáo dục Mỹ thuật, thẩm mỹ và thiết kế
• v.v..

Trên đây là bài viết tham khảo về chỉ số hoàn màu CRI, cung cấp thêm thông tin cho bạn khi lựa chọn một sản phẩm đèn tốt.